افزایش ناگهانی قیمت دلار در ساعات پیش | قیمت دلار وارد کانال جدید شد؟

امروز دلار هرات بدون تغییر قیمتی در کانال ۳۴ هزار و ۱۰۰ تا ۲۰۰ تومانی در نوسان بود و سیگنال خاصی به قیمت دلار در معاملات بازار آزاد تهران نداد. درهم امارات که هم‌سو با جریان قیمت دلار در تهران حرکت کرد با قیمت ۹ هزار و ۶۰۰ تومان معامله شد.

درهم امارات در روزهای گذشته نزدیک به کانال ۱۰ هزار تومان معامله شد. برخی معامله‌گران معتقدند وقتی درهم رو به پایین و دلار هرات رو به بالا است باید با احتیاظ عمل کرد و سیگنال‌های بازار دچار پارازیت شده است.

به نظر می‌رسد سیاست‌های جدید بانک مرکزی نظیر ایجاد سامانه اینترنتی خرید ارز باعث شده از هیجانات بازار کاسته شود و بخش قابل توجهی از نیاز‌های خرد جامعه در معاملات توافقی مرتفع شود و سطح نا اطمینانی‌ها در جامعه نسبت به مسائل ارزی کاهش یابد.

آنچه از برآیند بازار دلار می‌توان نتیجه گرفت این است، تا زمانی که بازارساز از اختیارات نامحدودی برخوردار است پیش‌بینی قیمت دلار ناممکن است و در کوتاه مدت تحلیل‌های تکنیکی پاسخگوی دورنمای قیمت دلار نیست.

تایید این مدعا صحبت‌های علی صالح آبادی رئیس‌کل بانک مرکزی است که در حاشیه جلسه هیات دولت به رسانه‌ها گفت: در روزهای گذشته نوساناتی در بازار ارز بود و امیدواریم با سازوکارهای پیش‌بینی شده، آرامش و ثبات را در بازار ارز داشته باشیم. او همچنین در زمینه دخالت بانک مرکزی در معاملات بازار افزود: ما اقدامات متعددی انجام می‌دهیم و بانک مرکزی در بازارهای مختلف حضور دارد و به عنوان بازارساز در همه بازارهای ارز فعالیت دارد و مداخله می‌کند تا بازار به سمت تعادل پیش رود.

با توجه به افت و خیز قیمت دلار در ۱۰ روز گذشته و نگرانی از کاهش ارزش پول ملی در میان مردم آیا راهکارهای نهاد پولی کشور در طولانی‌ مدت نیز بر مهار قیمت دلار مرهم خواهد بود؟

ارز

قیمت (ریال)

دلار 353,890

یورو 355,070

درهم امارات 96,380

پوند انگلیس 404,060

لیر ترکیه 19,000

فرانک سوئیس 360,600

یوان چین 48,900

ین ژاپن (100 ین) 242,380

وون کره جنوبی 260

دلار کانادا 265,100

دلار استرالیا 228,500

دلار نیوزیلند 209,000

دلار سنگاپور 253,600

روپیه هند 4,360

روپیه پاکستان 1,600

دینار عراق 242

پوند سوریه 140

افغانی 4,020

کرون دانمارک 47,800

کرون سوئد 32,700

کرون نروژ 34,300

ریال عربستان 94,260

ریال قطر 98,000

ریال عمان 919,500

دینار کویت 1,144,900

دینار بحرین 939,200

رینگیت مالزی 75,500

بات تایلند 9,630

دلار هنگ کنگ 45,300

روبل روسیه 5,860

منات آذربایجان 208,700

درام ارمنستان 900

لاری گرجستان 131,400

سوم قرقیزستان 4,210

سامانی تاجیکستان 35,200

منات ترکمنستان 101400

پیش بینی قیمت دلار

با وجودی که سیگنال‌های مثبتی از نشست‌‌های هسته‌ای وین به گوش نمی‌رسد اما گویا تلاش دولت برای ثابت و آرام نگه داشتن بازار دیروز نیز نتیجه بخش بود و دلار دوباره روند کاهشی داشت. باید دید تلاش دولت تا کجا بر بازار دلار اثرگذار است؟

در همین رابطه حمیدرضا جیهانی، کارشناس بازارهای مالی درباره روند قیمت دلار به تجارت‌نیوز گفت: در شرایط فعلی نمی توان برای بازار ارز تحلیل خاصی ارائه داد زیرا بازار تحت تاثیر برخی مسائل و اتفاقات خاص سیاسی است و مولفه‌های سیستماتیک و غیر سیستماتیک بر بازار تاثیر چندانی ندارد.

قیمت دلار دولتی یا مبادله ای

قیمت دلار دولتی یا مبادله ای از سمت دولت و در جایی به اسم مرکز مبادلات ارزی تعیین می شود. این نوع ارز در مقابل مفهومی به اسم قیمت دلار آزاد قرار می گیرد. دلیل تفاوت ارز دولتی با آزاد در این است که ارز مبادله ای یا دولتی از طرف دولت مشخص می شود اما ارز ازاد در بازار و با توجه به عرضه و تقاضا و شرایط اقتصادی کشور نرخ گذاری می شود. در نظامی که نرخ ارز چند نرخی است معمولا آن نرخی که پایین ترین نرخ موجود باشد نرخ ارز دولتی نامیده می شود. باید توجه داشت که ارز دولتی تمام کالا ها را در بر نمی گیرد و تنها برای واردات از کشور های خاص پرداخت می گردد و همچنین بانک طرف قرارداد 35 درصد از میزان ارائه را وثیقه نگه می دارد.

تقاضای کاذب برای دلار

او با اشاره به این‌که عدم اطمینان روانی و تمایل برای خروج ارز و سرمایه از کشور بازار دلار را تحت فشار قرار داده افزود: تقاضای کاذب برای بازار ایجاد شده و بیشتر خروج ارز را نه در غالب حواله بلکه به صورت عدد و رقم‌های فیزیکی بازار دلار شاهد هستیم.

جیهانی ادامه داد:‌مسائلی نظیر درآمدهای ارزی دولت و تراز تجاری ملی بر قیمت دلار تاثیر گذار است و ما تغییری در این مولفه‌ها شاهد نیستیم بنابراین دلیل این نوسان قیمت دلار و بالا و پایین شدن قیمت‌ها اتفاقات خارج از بازار است.

این کارشناس بازارها درباره تاثیر اخبار مذاکرات هسته‌ای برجام بر قیمت دلار گفت:‌ حتی اگر مذاکرات هسته‌ای در ماه‌های آینده موفقیت آمیز هم باشد دولت آمریکا بهره سیاسی مورد انتظار را از آن نخواهد برد. زیرا طرف آمریکایی قصد بهره‌ بردن از توافقات هسته‌ای برای انتخابات کنگره آمریکا را داشت.

او روند دلار را در روزهای آینده صعودی دانست و گفت:‌ دولت برای ثبات قیمت دلار در روزهای اخیر تلاش زیادی می‌کند و اگر دخالت‌ نهادهای بازارساز بر قیمت‌ها نباشد قیمت‌ دلار روند صعودی خواهد داشت.

قیمت دلار و یورو امروز در صرافی بانک ملی ایران اعلام شد.

بر این اساس قیمت خرید دلار آمریکا 28,636(بیست و هشت هزار و ششصد و سی و شش تومان) و قیمت فروش دلار آمریکا  28,923(بیست و هشت هزار و نهصد و بیست و سه تومان) اعلام شد.

همچنین براساس اعلام صرافی بانک ملی ایران قیمت خرید یورو 28,636(بیست و هشت هزار و ششصد و سی و شش تومان) و قیمت فروش یورو 28,923(ببیست و هشت هزار و نهصد و بیست و سه تومان) است.

بازار ارز دربسیاری از موارد متاثر از رویدادهای مهم اقتصادی وسیاسی کشور است. همانطور که اشاره شد عوامل خارجی که به روابط دیپلماتیک بین کشورها به طور مثال ایران و امریکا اشاره دارد در بسیاری از موارد باعث نواسانات در بازار ارز می شود. اما در مقابل دلایل خارجی، در داخل هم اتفاقاتی نظیر افزایش تقاضای دلار، ورود نقدینگی به بازار با کاهش سود سپرده های بانکی، تقاضای دلار برای سفرهای خارجی و بعضا خارج کردن دلار به جای دیگر ارز ها از کشور، درخواست دلار برای واردات کالاهای اساسی و درخواست کاذب دلار به دلیل فشار و فضای روانی در داخل از عوامل نوسان نرخ دلار در بازار ایران است.

با توجه به مقتضیات اقتصادی جوامع مختلف، دولت‌های سیستم‌های متفاوتی را برای تنظیم روابط پولی خود تدوین و به مرحله اجرا می‌رسانند. این سیستم‌ها را به صورت کلی نظام‌های ارزی می‌نامند.

به صورت کلی نظام‌های ارزی در طیفی تعریف می‌شوند که دریک سر آن نظام‌های«شناور مطلق» و در سردیگر آن«ثابت مطلق» قرار دارند. در ادامه برخی از این نظام‌ها را بررسی می‌کنیم.

نظام‌میخکوب سخت: یکی از سیستم‌های ارزی به شمار می‌روند، سیستمی که عمدتا چارچوب بسیار محدود کننده‌ای برای سیاستگذار پولی به همراه دارد. این دسته از نظام‌های ارزی عموما با تصویب قانون رسمیت پیدا می‌کنند و تغییر دادن آنها مستلزم هزینه‌های بالایی _ اعم از فرایند تغییر قانون و تغییر ساختار اقتصادی_ برای سیاستگذار است. این دسته از نظامهای ارزی شامل سه نظام پذیرش واحد پول خارجی،تشکیل کمیته ارزی و اتحادیه پولی است . با یکسان شدن تورم در کشورهای طرف این نظام ارزی (کشور لنگر و پذیرنده لنگر)، تغییر نرخ ارز حقیقی بین این کشورها منوط به تغییر قیمتهای اسمی یا بهره وری است.

نظام‌های میخکوب ملایم: نظام‌های ارزی میخکوب ملایم، نظام‌هایی هستند که معمولا نرخ یا مسیر مشخص ارزی برای اقتصاد تعریف می‌کنند و همچنین در این نظام ارزی اتخار تصمیم برای مداخله در بازار ارز یا بازار پول برای رسیدن به هدف ارزی براساس دستورالعمل انجام می‌شود.

از دیگر نظام‌های ثابت مطلق می‌توان به میخکوب قابل تعدیل، میخکوب خزنده و میخکوب منعطف اشاره کرد.

نظام ارزی شناور

سیستم‌های ارزی شناور به سیستمی اطلاق می‌شود، که در آن نرخ ارز آزادانه توسط بازار تعیین می‌شود و دخالت در بازار پول و ارز (در صورت وجود) برای رسیدن به نرخ ارز خاصی صورت نمی‌پذیرد. سیستم‌های ارزی شناور به دودسته اصلی تقسیم می‌شوند: شناور مدیریت شده و شناور مطلق

در سیستم شناور مدیریت شده در برخی موارد دولت برای تنظیم بازار دخالت‌های محدودی خواهد داشت، اما در شناور مطلق همه‌چیز دربازار مشخص می‌شود.

نظریه‌های تعیین نرخ ارز

برای تعیین نرخ ارز نظریه‌های متفاوتی مطرح است دو نظریه سنتی هستند که بیشتر به تغییرات نرخ ارز در بازه زمانی بلند مدت می‌پردازند و دو نظریه که به روز تر هستند و به بالا و پایین شدن نرخ ارز در بازه زمانی کوتاه مدت توجه دارند. وقتی میزان صادرات یک کشور با واردات آن برابری داشته باشد نرخ تعادلی ارز برقرار می شود.

در کشور ایران نرخ ارز در اثر علل مخصوص به خود افزایش می یابد. این عوامل در دو گروه دسته بندی می شوند؛ علل خارجی و علل داخلی. علل خارجی به روابط دیپلماتیک بین ایران و کشورهای دیگر بستگی دارد و به هر حال با توجه به تحریم هایی که کشور ایران درگیر آن شده است و توافق هسته ای( برجام) که بین ایران و گروه 5+1 به توافق رسید، باعث امیدواری بود که ایران بتواند پس از انزوا در تجارت خارجی خود، از این اتفاقات رها شده و کشور را در سمت رونق اقتصادی به حرکت درآورد ولی با تمام امید و پیش بینی ها این اتفاق نیافتاد و تا زمانی که تمام اعضای برجام به آن متعهد بودند ایران نتوانست از نتایج برجام به خوبی استفاده کند .

نرخ ارز ثابت از طرف دولت ها در جهت باقی ماندن ارزش پول واحد کشور و در محدوده مورد نظر دولت ها تعیین می شود. و نرخ رسمی ارز یک کشور را توسط بانک مرکزی با قیمت طلا در یک مسیر قرار می دهد . بطور مثال در کشور ایران نرخ ارز ثابت که دولت در برابر دلار امریکا در نظر گرفت 42000 ریال است.

نرخ ارز شناور همان نرخ ارز نوسان دار است که در آن خرید و فروش هرگونه ارز و تبادلات ارزی در هر کشور با توجه به بازار جهانی آن ارز و نرخ اش در کشورهای دیگر ممکن است در یک بازه زمانی کوتاه مدت تغییر کند.

قیمت حقیقی دلار

در نرخ حقیقی دلار ما می توانیم کالا ها و یا خدمات یک کشور را با خدمات و کالاهای یک کشور دیگر تبادل کنیم. نرخ حقیقی دلار را می توانیم از راه فرمولی ساده بدست بیاوریم؛ نرخ اسمی دلار را در قیمت داخلی محصول ضرب و جواب را تقسیم بر قیمت خارجی آن محصول می کنیم و نرخ حقیقی دلار برای یک محصول مورد نظر را در می یابیم . از آنجاییکه نرخ حقیقی دلار در ترسیم الگوی تجارت و میزان واردات و صادرات هر کشوری موثر است از اهمیتی ویژه ای برخوردار است.در نتیجه نرخ واقعی دلار از شاخص برابری قدرت خرید دلار امریکا به ریال ایران به دست می آید.