جزئیات جدید از حذف یارانه نقدی در سال آینده | شرط حذف یارانه نقدی از طرف دولت اعلام شد

یارانه نقدی به زودی حذف می شود. یارانه نقدی شامل همه افراد نمی شود. یارانه نقدی مبلغ چندانی نداشت. یارانه نقدی با چالش زیادی همراه بود. جزئیات حذف یارانه نقدی را بخوانید.

تعیین حداقل دستمزد در هفته‌های جاری مطابق با روال هرساله به یکی از مهم‌ترین مسائل کشور و اقتصاد بدل شده است. هر سال در چنین روزهایی مجادلات بر سر مزد میان اقتصاددانان حامی دو طرف کارفرمایی و کارگری جدی شده و همزمان اختلاف میان نظرات مقامات و مسئولان و جریانات مختلف نیز قابل رویت است.

علیرضا محجوب (دبیرکل خانه کارگر) با اشاره به اینکه «تعیین حداقل دستمزد همه‌ساله در این ایام توسط شورای‌عالی کار باتوجه به ماده ۴۱ قانون کار با ماخذ تورم یا سبد حداقل معیشت خانوار (آن هم با تعریف مرکز آمار ایران برای خانواده ۳.۲ نفری شهری) انجام می‌شود»، اظهار کرد: مطابق با اصل ۴۳ قانون اساسی تامین نیازهای اساسی خوراک، پوشاک و مسکن و بهداشت و آموزش، ضروری است و بر این اساس در تعیین مزد حداقل، حداقل هزینه مسکن، حداقل هزینه خوراک و حداقل هزینه پوشاک احصا و در حداقل مزد لحاظ می‌شود.

دبیرکل خانه کارگر جمهوری اسلامی با بیان اینکه «سیاست حذف ارز ترجیحی ضربه سنگینی بر گرده کارگران کشور وارد کرد» گفت: سیاست حذف ارز ترجیحی عملا بخش قابل اعتنایی از هزینه‌ها را افزایش داده است. اینکه برخی افراد و تصمیم‌گیران چطور کالاهای خود را تامین می‌کنند که به برخی تصمیمات تن می‌دهند، جای سوال دارد، اما لازم است بدانیم برخی اقلام تا دو برابر در سبد غذایی طی یک سال اخیر افزایش قیمت داشته است و باقی اقلام نیز به اندازه نرخ تورم یا بیش از آن از حذف ارز ترجیحی تاثیر گرفته است. این درحالی است که برخی ائمه جمعه از این اقدام به عنوان جراحی اقتصادی نام بردند اما باید دانست که عوارض این جراحی فقط روی کارمندان و مزدبگیران و تهی‌دستان بوده است.

وی با اشاره به اینکه ما سیاست جبرانی در این زمینه را ناکافی می‌دانیم، گفت: بدترین سیاست جبرانی پرداخت یارانه نقدی است که تاکنون دولت پی گرفته است. هرچند ما با کلیت سیاست‌های جبرانی موافق نیستیم ولی در میان این سیاست‌ها هیچ کدام ضربات یارانه نقدی همگانی را نمی‌زند. یارانه عملا افراد را وابسته کرده و مصداق متکدی‌پروری است. ما استدلال می‌کردیم و می‌گفتیم که سیاست جبرانی دولت باید به کسی تعلق بگیرد که کار می‌کند و به این ترتیب ورود به جامعه کار و تولید تقویت شود. در این میان البته دولت سیاست کالابرگ و پرداخت کوپن را شروع کرده که سیاست بهتری است؛ به شرط اینکه اولویت آن جامعه کارگری و افرادی باشند که کار می‌کنند. به هرحال باید کالابرگ جایگزین سیاست یارانه نقدی شود.

محجوب افزود: یارانه نقدی بدترین نوع یارانه است و آقای رئیس‌جمهور کالابرگ را به عنوان سیاست مکمل مطرح کرد که کاملا اشتباه است، بلکه باید کالابرگ شکل سیاست جبرانی اصلی برای حمایت از معاش مستضعفان جامعه باشد و پرداخت نقدی باید کاملا محدود و در صورت امکان حذف شود. دادن کالای مستقیم به مردم، تسکین دردهای تورم است و اولویت آن، باید این باشد که بدون سیاست صدقه‌ای، به کسانی که کار می‌کنند یا افراد دچار ازکارافتادگی اختصاص یابد و از هرنوع گداپروری دوری شود. دلالی که می‌تواند کار کند اما به جای کار خود را فردی دارای مشکل مالی جا می‌زند تا یارانه یا کالابرگ بگیرد، از طریق اولویت یافتن کار به عنوان ملاک پرداخت، دیگر نمی‌تواند جیره خور دولت شود.

وی با اشاره به پیشنهادات یارانه‌ای برخی کارفرمایان گفت: مسئله مزد را نباید با یارانه و کالابرگ قیاس کرد و یارانه فقط جبران بخشی از زیان انباشته تورم است که برعهده دولت گذاشته شده. اینکه برخی کارفرمایان در پیشنهاداتی تحقیرآمیز می‌گویند بخشی از مزدی که ما باید به افزایش آن تن بدهیم را نمی‌دهیم و دولت به جای ما به کارگران یارانه بدهد، بسیار تاسف‌بار است. پاسخ ما به این بخش از کارفرمایان که عده‌ی قلیلی هستند این است که کارگران نیاز به صدقه ندارند بلکه به حق خود نیاز دارند. این کارگران نیستند که صدقه می‌گیرند بلکه شما هستید که در این سال‌ها به برکت دولت صدقه گرفتید. منابع کشور به ناحق به جیب برخی کارفرمایان رفت و این اتفاق به برکت تورم برای آنها ممکن شد. از این صدقه‌های دولتی باور نکردنی کاخ‌ها درآمده است. برای ما مشخص است کسی که مال بدون زحمت به‌دست بیاورد و با نوساناتی که به زیان فرودستان باشد ثروتمند شود، سایرین را نیز به خوردن مال و ثروت مفت و بدون زحمت دعوت کند.

نماینده مردم تهران در ادوار پیشین مجلس گفت: ملاک ما برای دریافت مزد لطف دولت نیست بلکه طبق اصل ۴۳ قانون اساسی و ماده ۴۱ قانون کار، ارتقای درآمد کارگران منطبق با افزایش تورم است. اگر تورمی وجود نداشت ما نیز اصراری بر افزایش حداقل دستمزد نداشتیم. دولت می‌تواند به کارمندان خود بگوید که ۲۰ درصد افزایش حقوق می‌دهم زیرا بیش از این ندارم، اما دستمزد سایر نیروهای کار غیر دولتی تابع قانون دیگری به نام قانون کار است که از تورم تبعیت می‌کند؛ زیرا برخلاف قانون کار در قانون بودجه شرط تورم از پیش گنجانده نشده است. در این میان اگر کسی تورم را زیر ۴۰ درصد محاسبه کرده، به ما نشان دهد و اثبات کند زیرا همه ارقام مربوط به تورم بیش از ۴۰ درصد است. لذا اگر کسانی در بین مقامات و وکلا می‌گویند که افزایش ۵۷ درصد سال گذشته تکرار نمی‌شود و اشتباه بوده، سخنی به گزاف گفتند زیرا کاملا منطبق بر قانون آن افزایش صورت گرفت. عدم درک قانون اساسی و قانون کار و روابط کار و زندگی کارگران باعث می‌شود که گاهی برخی چنین اظهارات نابجا و غیرتخصصی را مطرح کنند. مسئله این است که بدانیم سال گذشته چقدر با سبد حداقل معیشت خانوار کارگری در مزد فاصله داشتیم و امسال نیز چقدر این فاصله افزایش پیدا کرده است.

وی در پایان با اشاره به اینکه کارگران در سال گذشته کمتر از ۵۰ درصد سبد حداقل معیشت را به عنوان حداقل مزد دریافت کردند، گفت: درآمد بسیاری از دستگاه‌ها و ثروتمندان از محل ندادن همین مزد حقیقی پرداخت شده و اگر مزد واقعی پرداخت شود دیگر نیازی به جبران آن با سیاست صدقه‌ای و توزیع پول وجود ندارد زیرا کسی نمی‌تواند سود اضافه به جیب بزند.

معیار جدید حذف یارانه نقدی اعلام شد

اگرچه حدود سه میلیون نفر به لیست یارانه‌بگیران اضافه شده است اما سازمان هدفمندی یارانه‌ها از معیار جدیدی برای حذف یارانه نقدی رونمایی کرده است و آن هم دریافت سهمیه دو هزار دلاری سالانه است.

از دو هفته قبل با افزایش قیمت دلار بازار آزاد و اختلاف قیمت آن با دلار توافقی، بسیاری از افراد کارت ملی خود را در ازای ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان به دلالان اجاره می‌دادند تا از طریق آن دلار سهمیه‌ای بخرند.

اما بعد از آن بود که خبر رسید احتمالا اطلاعات این خانوارها به سازمان هدفمندی یارانه‌ها ارسال می‌شود. به‌عبارت دیگر اگر فردی این سهمیه را دریافت کند، اطلاعات مربوط به آن تحت عنوان فعالیت اقتصادی فرد در سامانه رفاه ایرانیان ثبت خواهد شد و ممکن است دهک‌بندی افراد را دستخوش تغییر کند.

پیش از این هم بارها عنوان شده بود که دهک‌بندی خانوارها یک امر متغیر است و ممکن است دهک‌بندی‌ها تغییر کند. حالا باید منتظر ماند و دید آیا ماه آینده یارانه خریداران دلار سهمیه‌ای قطع می‌شود یا نه.

گفتنی است، محسن زنگنه، نایب‌رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس ۱۱ مهرماه امسال گفته بود که یارانه نقدی جایگزین ارز ترجیحی است و ارائه کالابرگ منتفی شده، چون زیرساخت آن وجود ندارد و دیگر تاثیر هم ندارد. اما معاون تجارت و خدمات وزارت صمت در نشست خبری اخیر خود این موضوع را رد کرد.

رییس سازمان برنامه و بودجه گفت: به احتمال زیاد همین میزان یارانه برای سال آینده ادامه داشته باشد.

مبلغ یارانه در سال جدید تغییر می کند؟

«مسعود میرکاظمی» رییس سازمان برنامه و بودجه در رابطه با تصمیم گیری برای ادامه دار بودن پرداخت یارانه ۴۰۰ هزار تومانی و یا ارائه کالابرگ در لایحه بودجه ۱۴۰۲ گفت: هنوز به این مرحله نرسیده ایم. فعلا کار بر روی منابع و مصارف در حال انجام است. باید درآمد‌ها و منابع و حقوق‌ها و ... مشخص شود. بحث یارانه‌ها در تبصره ۱۴ مورد بررسی قرار میگیرد و هنوز به این مرحله نرسیده ایم.

وی در ادامه گفت: ولی احتمال زیاد همین میزان یارانه برای سال آینده ادامه داشته باشد.

رییس سازمان برنامه و بودجه در پاسخ به این سوال که احتمال دارد در لایحه بودجه ۱۴۰۲ کالابرگ منتفی شود و یارانه نقدی ۴۰۰ هزار تومانی ادامه دارد شود گفت: بر روی سامانه باید کار شود و سامانه آمادگی پیدا کند و به شکل نمونه در یک استان و یا شهری اجرایی شود، اگر موفقیت آمیز باشد و مردم استقبال کنند حتما در لایحه بودجه ۱۴۰۲ لحاظ خواهد شد.

در برنامه فعلی دولت استفاده از روش‌های شبه‌نقد اکنون مطرح نیست، اما بر اساس برنامه اجرایی سال آینده، مسوولیت پیاده‌سازی این طرح بر عهده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.

 با وجود الزام دولت به اجرای طرح کالابرگ، اما همچنان اجرای این طرح در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و زمان مشخصی برای اجرای آن از سوی مقامات اعلام نمی‌شود.

آن‌طور که دیروز وزیر اقتصاد در نشست خبری درباره حذف ارز ترجیحی و موضوع کالابرگ الکترونیک و پرداخت شبه‌نقد اعلام کرده، در برنامه فعلی دولت استفاده از روش‌های شبه‌نقد اکنون مطرح نیست، اما بر اساس برنامه اجرایی سال آینده، مسوولیت پیاده‌سازی این طرح بر عهده همکاران در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است

به گفته او، مقرر بود در شهریورماه تصمیم‌ نهایی برای فراگیری این طرح انجام شود اما بخشی از این تاخیر به دلیل تردیدی بود که دو تا سه ماه در این وزارتخانه برای انتخاب وزیر رفاه وجود داشت که موجب کاهش سرعت پیشرفت این پروژه شد. اما امیدواریم با همت جدیدی که همکاران در وزارت تعاون دارند، این طرح زودتر به نتیجه برسد.

خاندوزی عنوان کرده، زیرساخت‌ها فراهم شده است و مساله این بود که زیرساخت‌ها در چند درصد شهرها و روستاهای کشور برای مردم قابل‌دسترس است که وزارت تعاون در حال تکمیل کردن آن است که مردم در شروع طرح بتوانند کامل از این ظرفیت استفاده کنند و شاهد پدیده صف نباشیم.

بنا به این گزارش، اجرای طرح کالابرگ و زمان دقیق آن در حالی در هاله‌ای از ابهام قرار دارد که هم‌اکنون حدود ۶ ماه از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و جراحی اقتصادی دولت می‌گذرد و قرار بود دو ماه یارانه نقدی به حساب‌ها واریز و پس از آن، طرح کالابرگ اجرایی شود. این در شرایطی است که تاکنون دولت ۶ واریزی بابت یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی به حساب خانوار داشته است.

در این میان، در این مدت یک‌بار اعلام شد که طرح کالابرگ الکترونیکی در شهریورماه اجرایی می‌شود، اما سپس اجرای طرح به مهرماه موکول شد. با این وجود، حالا هم زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد که دولت پولی برای اجرای طرح کالابرگ ندارد.

جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در اظهارنظری عنوان کرده که علت وقفه در انجام این طرح، نبود منابع مالی است، نه زیرساخت.

وی با اشاره به این‌که نمی‌توان خیلی از انتظارات را برآورده کرد، گفته، هزینه جاری دولت اعم از حقوق و یارانه‌ها افزایش پیدا کرده است. هم‌اکنون درآمد دولت پاسخگوی هزینه‌ها نیست. مگر اینکه منابع دیگری برای افزایش درآمد مد نظر دولت باشد.

قادری با تاکید بر اینکه اجرای قانون کالابرگ الکترونیک بر مبنای مابه‌التفاوت نرخ چهار دسته کالای یارانه‌ای با شهریور ۱۴۰۰ است، به تجارت‌نیوز تصریح کرده، الان دولت در موقعیتی قرار ندارد که بتواند منابع کالابرگ را با منابع پیش‌بینی شده در بودجه تامین کند.

اما طبق توضیحات محسن زنگنه، عضو کمیسیون برنامه و بودجه، مجلس در قانون دولت را به دادن کالابرگ اجبار نکرده است بلکه در قانون آمده است که دولت از طریق کالابرگ یا به‌هرطریق دیگر اختلاف قیمت سبد کالاهای اساسی را که در اختیار مردم قرار می‌گیرد، جبران کند.

جاماندگان یارانه پس از ثبت درخواست، اگر مشمول دریافت یارانه باشند، یارانه آبان‌ماه را دریافت می‌کنند.

جاماندگان یارانه می‌توانند اطلاعات خانوار خود را در آدرس‌های معرفی شده زیر ثبت‌ کنند.

ثبت‌نام از افرادی که تاکنون از دریافت یارانه نقدی جا مانده‌اند یا متقاضی جدید دریافت یارانه هستند از طریق سایت https://my.gov.ir امکان‌پذیر است. علاوه بر این، متقاضیان بازبینی دهک‌بندی و افرادی که یارانه آنها از اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ قطع شده است، همچنان می‌توانند جهت ثبت یا پیگیری درخواست خود به سامانه اعلامی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به آدرس https://hemayat.mcls.gov.ir مراجعه کنند.

به گفته سخنگوی ستاد هدفمندی یارانه‌ها هر ماه عده‌ای از جاماندگان یارانه در سامانه my.gov.ir ثبت‌نام می‌کنند و مشمول یارانه جدید می‌شوند. اکنون افرادی که مشمول یارانه نشده‌اند می‌توانند در این سامانه ثبت‌نام کنند و یارانه جدید را دریافت کنند.

سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها اعلام کرده که هر ماه درخواست افراد جدید بازبینی می‌شود و چنانچه این افراد جزو دهک اول تا نهم شناخته شوند به جمع یارانه‌بگیران اضافه می‌شوند و معوقات یارانه به حساب آنها واریز می‌شود. اما از میان افرادی که یارانه‌بگیر هستند فردی حذف نمی‌شود.

همه افرادی که تا ابتدای سال ۱۴۰۱ یارانه دریافت نمی‌کرده‌اند یا به هر دلیلی یارانه آنها قطع شده بود باید به سامانه my.gov.ir مراجعه و ثبت‌نام کند؛ پس از ثبت‌نام آزمون وُسع و دهک‌بندی برای آنها انجام می‌شود و چنانچه دهک یک تا ۹ شناسایی شوند به آنها یارانه نقدی تعلق می‌گیرد، اما افرادی که از اردیبهشت ۱۴۰۱ به آنها یارانه داده نشده باید به سامانه حمایت وزارت رفاه مراجعه و درخواست بازبینی کنند. در شهریورماه امسال ۷۰هزار سرپرست خانواری که قبلا درخواست بازبینی داشتند این ماه به جمع یارانه‌بگیران افزوده شدند.

این افراد اگر دهک یک تا ۳ باشند، رقم یارانه دریافتی آنها ۴۰۰هزار تومان به ازای هر فرد و اگر دهک ۴ تا ۹ باشند رقم ۳۰۰هزار تومان به ازای هر عضو خانوار به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود.

گفتنی است دولت از اردیبهشت‌ماه به این سو، تاکنون چهار مرحله از یارانه‌های جدید ۳۰۰ تا ۴۰۰هزار تومان را به حساب سرپرستان خانوار واریز کرده است. ضمن آنکه با دستور رئیس‌جمهور، مبالغ یارانه برای معترضان نیز تا زمان روشن شدن وضعیتشان واریز می‌شود.

همچنین بر اساس برنامه‌های موجود این یارانه روز بیستم هر ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود و با توجه به این که تغییراتی در برنامه واریز یارانه تاکنون اعلام نشده، پیش‌بینی می‌شود که یارانه آبان‌ماه نیز بیستم همین ماه واریز شود.

براساس آخرین وضعیت محاسبه مشمولین یارانه در مردادماه ۱۴۰۱ توسط پایگاه رفاه ایرانیان، از بین حدود ۸۶میلیون نفر جمعیت کل کشور، حدود ۲۵میلیون و ۵۰۰هزار خانوار معادل ۷۷میلیون و ۹۰۰هزار نفر به‌عنوان مشمول به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها معرفی شده‌اند(معادل ۸۹٫۹درصد جمعیت کشور).

از این میزان حدود ۸۰۰هزار خانوار مشمول یارانه ۴۰۰هزار تومانی و حدود یک میلیون و ۷۰۰هزار خانوار مشمول یارانه ۳۰۰هزار تومانی هستند. از بین هفت میلیون جامانده که شامل انصرافی‌های قدیم، محذوفین قدیم و افرادی است که به هر دلیلی در فروردین ماه سال ۱۴۰۱ یارانه ۴۵۵۰۰ تومانی دریافت نمی‌کردند، تعداد کل ثبت‌نامی‌های جدید (پس از اردیبهشت ۱۴۰۱) حدود دو میلیون و ۷۰۰هزار نفر هستند که حدود یک میلیون و ۶۰۰هزار نفر از این افراد در جمع مشمولین فعلی حاضر هستند.

همچنین از بین محذوفین جدید یارانه در اردیبهشت سال ۱۴۰۱ حدود چهار میلیون و ۲۰۰هزار نفر اقدام به ثبت اعتراض کردند که در وسع سنجی تیرماه یک میلیون و ۷۰۰هزار نفر در جمع مشمولین تیرماه یارانه به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها معرفی شدند.

جزئیات واریز یارانه نقدی

طیبه حسینی  افزود:  بنابر آخرین آمار مجموعه یارانه بگیران تا پایان شهریور ۷۶ میلیون و ۴۱۰ هزار و ۳۸۹ نفر هستند.

وی اضافه کرد: از اردیبهشت امسال با اصلاح نظام یارانه و آزادسازی ارز، پرداخت یارانه های جدید تحت عنوان یارانه نقدی کمک معیشتی آغاز شد. در آن زمان تعدادی از یارانه بگیران حذف شدند که بسیاری از افراد به این تصمیم اعتراض داشتند. هر چند ستاد هدفمندی یارانه اعلام کرد که افراد از سایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعتراض خود را ثبت و پیگیری کنند.

سخنگوی ستاد هدفمندی یارانه ها گفت: بنابر آخرین آمار یک میلیون و ۶۹۰ هزار و ۹۵۷ خانوار دهک ۱۰ اعلام شده بود که از این تعداد ۵۰۷ هزار و ۹۳۰ خانوار در بازبینی صورت گرفته دهک اول تا نهم شناخته شدند.

به گفته او، از افرادی که طی سال های قبل یارانه نمی گرفتند، یک میلیون و ۱۹۴ هزار خانوار آمدند و ثبت نان جدید انجام دادند که در نهایت از این تعداد ۱۹۵ هزار و ۶۵۴ خانوار دهک اول تا نهم بودند.

حسینی اظهار کرد: تا پایان شهریور مجموعه یارانه بگیران که ۷۶ میلیون و ۴۱۰ هزار و ۳۸۹ نفر هستند، افرادی که تا سال ۱۴۰۱ یارانه نگرفتند، می توانند در سامانه https:my.gov.ir ثبت نام کنند.

سخنگوی ستاد هدفمندی یارانه گفت: هر ماه افرادی که ثبت نام می شدند، درخواست متقاضیان بازبینی می شود، چنانچه دهک اول تا نهم شناخته شوند به جمع یارانه بگیران اضافه می شوند و معوقات یارانه پرداخت می شود. اما کسانی که یارانه بگیر هستند، حذف جدید نداریم.

بنابر گفته حسینی، افرادی که وام یک میلیون تومانی گرفتند، اقساط ۳۵ هزار تومانی تا پایان سال از حساب سرپرستان خانوار کسر می شود.

این مقام مسئول گفت: ستاد هدفمندی یارانه برای افراد پیامکی مبنی بر وام ۱۰ میلیون تومانی ارسال نکرده است، افراد به هیچ عنوان وارد لینک ها نشوند.

براساس آخرین آمار ماهانه ۷۶ هزار میلیارد تومان یارانه به حساب سرپرستان خانوار واریز می شود.