جاماندگان سهام عدالت بخوانند | واگذاری سهام عدالت به جاماندگان آغاز شد؟

جاماندگان سهام عدالت تعیین تکلیف شدند. جاماندگان سهام عدالت آمار به نسبت بالایی دارند. جاماندگان سهام عدالت سود خود را دریافت کردند. جاماندگان سهام عدالت می توانند به سامانه معرفی شده مراجعه کنند. جاماندگان سهام عدالت در سرپاشدن بورس نقش بسزایی دارند.

در این گزارش به بررسی آخرین وضعیت جاماندگان سهام عدالت، آخرین ارزش این سهام در بورس و همچنین تکلیف افرادی که سود مرحله دوم را دریافت نکرده اند، پرداخته ایم. با ما همراه باشید.

سهام عدالت به هدف فقرزدایی از قشر ضعیف جامعه از سمت دولت به مشمولان اختصاص داده شد. سهامی که آن ابتدا با واکنش‌هایی متفاوت از طرف مدیران دولتی روبرو بود. علی طیب نیا وزیر اقتصاد وقت به شیوه اجرای سهام عدالت انتقاد داشت و معتقد بود که سهامداران آن قادر نخواهند بود سهام خود را مدیریت کنند. عباس کاظمی مشاور وزیر نفت شرکت تعاونی در زمان نیز در پی یک نطق تند و تیز معتقد بود که سهام عدالت خوب اداره نمی‌شود و فقط پول را بین گداها پخش کرده است! اما با تمام این فراز و فرودها سهام عدالت ۵۰۰ هزار تومانی و ۱ میلیون تومانی بین مشمولان طرح ثبت نام شد و بالاخره از سال ۱۳۹۵ سود آن نیز به حساب صاحبان سهام واریز گردید.

آخرین جزئیات درباره جاماندگان سهام عدالت

۴۹ میلیون سهامدار مشمول دریافت سهام عدالت شدند اما در این میان افرادی هم هستند که از دریافت این سهام جا مانده اند. دولت پیوسته وعده تخصیص سهام عدالت را به جاماندگان سهام عدالت داده است اما تا به امروز این وعده‌ها عملی نشده اند. طبق آخرین آمارها حدود ۲۰ میلیون نفر جامانده سهام عدالت هستند. دعوت نامه سهام عدالت به دست گروهی از افراد به موقع نرسیده است. عده‌ای نیز کارت و دعوت نامه سهام عدالت برایشان صادر شده اما مراحل قانونی در زمان مشخص شده انجام نشده است که تعداد این افراد حدودا ۲ میلیون نفر است.

طبق آمار رسمی وزارت کار در دولت قبل جاماندگان سهام عدالت در شش دهک پایین درامدی جامعه نیز هستند. این افراد شامل روستایی ها، کارگران فصلی و ساختمانی، کارگران کارخانه ها، کارگران تحت پوشش تامین اجتماعی و افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی هستند. مجموع تعداد این جاماندگان حدودا ۱۶ میلیون نفر براورد شده است.

دولت برای حل و فصل موضوع جاماندگان سهام عدالت راهکاری اخیرا اعلام کرده است. براساس این راهکار و با توجه به مصوبه مجلس دولت از محل باقی مانده سهام متعلق به دولت یا شرکت‌های دلتی در بنگاه‌های قابل واگذاری در هر بازار در هر بازار موضوع گروه‌های (۱) و (۲) ماده (۲) قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۲۵ خردادماه ۱۳۸۷ و اصلاحات و الحاقات بعدی آن، نسبت به واگذاری سهام عدالت به مددجویان جامانده تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) مددجویان سازمان بهزیستی کشور و تمامی افرادی که از سهام عدالت برخوردار نشده‌اند اقدام کند.

احسان خاندوزی در روزهای اخیر توضیحات جدیدی را درباره جاماندگان سهام عدالت ارائه کرد. وزیر اقتصاد گفت: ما مصوبه هیئت دولت را برای سه و نیم نفر میلیون نفر از اعضای تحت پوشش نهادهای حمایتی گرفتیم، در آذرماه هیئت تطبیق مصوبات مجلس اعلام کرد که این مصوبه باید اول در شورای عالی اصل ۴۴ تصویب شود و سپس به دست دولت برسد که ما مجدد در انتهای سال گذشته در شورای عالی اصل ۴۴ این مساله را مطرح کردیم و در نهایت مصوب شد و برای بار دوم که به هیئت دولت ارجاع دادیم تا دولت آن را با جزئیات تایید کند؛ متاسفانه از آنجایی که برخی از وزارتخانه‌ها حاضر به واگذاری برخی از شرکت‌های زیرمجموعه خود نبودند، این سهام تا انتهای سال ۱۴۰۱ بلاتکلیف ماند.

ارزش سهام عدالت در بورس

ارزش سهام عدالت با فراز و نشیب بورس پیوسته دستخوش تغییر می‌شود. ارزش سهام عدالت ۴۹۰ هزارتومانی طبق آخرین روز معاملاتی در بورس یعنی ۲۲ فروردین ۱۴۰۲ سهام به ۱۱ میلیون ۲۱۷ هزار و ۲۴۱ تومان رسید. همچنین ارزش سهام عدالت ۵۳۲ هزار تومانی در این روز به ۱۲ میلیون و ۳۱۷ هزار و ۶۰۵ تومان رسید.

آخرین خبرها درباره واریز سود سهام عدالت

سود سهام عدالت در سال گذشته در ۲ مرحله واریز شد اما طبق آمار منتشر شده حدود ۱۵۰ هزار نفر موفق به دریافت سود مرحله دوم سهام عدالت در اسفند ماه سال ۱۴۰۱ نشده اند. مشکلاتی نظیر شبای نامعتبر، حساب بانکی مسدود، حساب راکد، حساب مشترک (دو امضا)، حساب ارزی و بلندمدت از مهم‌ترین دلایلی است که سود به حساب این تعداد از سهامداران سهام عدالت واریز نشده است. این افراد با مراجعه به سامانه جامع اطلاعات مشتریان (sejam. ir) مراجعه و یا شماره شبای معتبر خود را در سایت sahamedalat. ir وارد کنند. پس از این مرحله است که سود سهام عدالت به حساب این ۱۵۰ هزار نفر واریز می‌شود. البته هنوز زمان مشخص واریز سود مرحله دوم سهام عدالت برای این افراد اعلام نشده است.

امکان فروش سهام عدالت به زودی فراهم می‌شود؟

مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در آخرین اطلاع‌رسانی گفت: با آزادسازی فروش سهم عدالت و با توجه به تعدد سهامداران و ریز بودن سهم‌ها در ۳۵ شرکت بورسی سهام عدالت، احتمال فروش سنگین آن وجود دارد. هدف از تخصیص سهام عدالت فروش آن نیست و بلکه بهره بردن بلند مدت از منافع سود این سهام است. اگر فروش آن آزاد شود سهامداران بزرگ اقدام به خرید آن می‌کنند و سهام این شرکت‌ها از دست مردم خارج می‌شود.

لازم به ذکر است که در ۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ روحانی رئیس جمهور وقت درخواست آزادسازی سهام عدالت را از مقام معظم رهبری خواست و در ادامه با این درخواست موافقت شد. طبق این اقدام سهامداران سهام عدالت با مراجعه به سایت سازمان خصوصی‌سازی و سازمان بورس می‌توانستند به صورت مستقیم مالکیت و مدیریت سهام را در اختیار خود داشته باشند. در پی آن افرادی که روش مدیریت مستقیم را انتخاب می‌کردند، قادر بودند ۳۰ درصد از سهام عدالت خود را به فروش برسانند. کسانی که مدیریت غیر مستقیم را انتخاب کردند نیز به اندازه سهام عدالت خود سهامی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت در اختیار داشتند که آن زمان قرار بر این شد، شورای عالی بورس مراحل ورود این شرکت‌ها به بازارسرمایه را فراهم کند.

اطلاعات مهم درباره تخصیص سهام به جاماندگان

حسین قربانزاده در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به تصویب تخصیص سهام عدالت به جاماندگان در هیات دولت اظهار کرد: بر این اساس افراد تحت پوشش کمیته امداد، بهزیستی و ایثارگرانی که سهام عدالت ندارند فاز نخست جاماندگان سهام عدالت محسوب می‌شوند.

وی درمورد پرتفوی جاماندگان نیز گفت: پرتفوی جاماندگان از قبل در سازمان خصوصی سازی پیش‌بینی شده بود اما یکی از شرکت‌ها در هیات دولت حذف شد و باید جابه‌جایی پرتفو صورت بگیرد تا بتوان امور را پیش برد. البته این طرح بعد از هیات دولت باید به هیات تطبیق مجلس برود و چنانچه ایرادی نداشته باشد، لازم‌الاجرا است.

به گفته رئیس سازمان خصوصی‌سازی، تعداد جاماندگانی که در فاز نخست شناسایی شده‌اند حدود سه میلیون و ۵۰۰ هزار نفر است.

بر اساس این گزارش، طبق مصوبه مجلس، دولت موظف شد از محل باقی مانده سهام متعلق به دولت یا شرکت های دولتی در بنگاه های قابل واگذاری در هر بازار موضوع گروه های (۱) و (۲) ماده (۲) قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۲۵ خردادماه ۱۳۸۷ و اصلاحات و الحاقات بعدی آن، نسبت به واگذاری سهام عدالت به مددجویان جامانده تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) مددجویان سازمان بهزیستی کشور و تمامی افرادی که از سهام عدالت برخوردار نشده اند اقدام کند.  

تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت همچنان روی میز دولت قرار دارد و گفته‌های مسئولان حاکی از این است که جاماندگان شناسایی شده‌اند اما منابعی که به عنوان سهام عدالت قرار است در اختیار این افراد قرار بگیرد، هنوز مشخص نیست.

با آزادسازی سهام عدالت در اردیبهشت سال ۱۳۹۹ و قیمت قابل توجه این سهام متاثر از وضعیت بازار سرمایه در آن روزها، بحث مشمول بودن یا نبودن سهام عدالت داغ شد. درحالی که طبق آمار حدود ۴۹ میلیون نفر مشمول سهام عدالت هستند، همواره صدای اعتراض عده‌ای به گوش می‌رسید که چرا با وجود اینکه جزو دهک‌های کم درآمد جامعه هستند، مشمول این سهام نمی شوند.

در هر حال، دولت دوازدهم درحالی به کار خود پایان داد که اعلام شد پرونده ثبت نام سهام عدالت بسته شده است و امکان اینکه مشمول جدیدی پذیرفته شود وجود ندارد. با این حال برخی نماینده های مجلس همچنان قول تخصیص سهام عدالت به جاماندگان را میدادند و آمارهای مختلفی نیز از جاماندگان ارائه می شد و در نهایت نیز زمزمه های یک جامعه آماری ۲۰ میلیون نفری نیز به گوش رسید. البته این آمار هرگز از سوی هیچ مسئولی تایید نشد تا اینکه نمایندگان مجلس شورای اسلامی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، در مصوبه ای راهکاری برای تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت در سال ۱۴۰۱ مشخص کردند

طبق مصوبه مجلس، دولت موظف شد از محل باقی مانده سهام متعلق به دولت یا شرکت های دولتی در بنگاه های قابل واگذاری در هر بازار موضوع گروه های (۱) و (۲) ماده (۲) قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۲۵ خردادماه ۱۳۸۷ و اصلاحات و الحاقات بعدی آن، نسبت به واگذاری سهام عدالت به مددجویان جامانده تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) مددجویان سازمان بهزیستی کشور و تمامی افرادی که از سهام عدالت برخوردار نشده اند اقدام کند.  

بر این اساس، حدود سه ماه قبل حسین قربازاده - رییس سازمان خصوصی سازی - از شناسایی جاماندگان سهام عدالت تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی خبر داد و اعلام کرد که تعداد جاماندگان تحت پوشش این دو نهاد در مجموع حدود سه میلیون و ۳۳۷ هزار و ۷۰۰ نفر هستند که حدود دو میلیون و ۲۵ هزار نفر تحت پوشش بهزیستی و حدود یک میلیون و ۳۰۰ نفر تحت پوشش کمیته امداد قرار دارند.

پرتفوی جاماندگان از چه سهامی تشکیل خواهد شد؟

هنوز مشخص نیست چه سهامی در پرتفوی جاماندگان قرار بگیرند. آنطور که اعلام شده است اسامی بنگاه‌هایی مطرح شده که برخی بر این باورند که جزو ۲۰ درصدی است که دولت باید نگه دارد. درواقع بند ج سیاست‌های کلی اصل ۴۴، به ۸۰ درصد بنگاه‌ها اجازه داده بود واگذار شوند اما در تبصره یک بند ب ماده سه قانون اصل سیاست ۴۴ ذکر شده است که دولت اجازه دارد تا ۲۰ درصد سرمایه گذاری کند. تفسیر حقوقی این است که دولت مکلف است ۸۰ درصد ارزش بازار این بنگاه‌ها را واگذار کند. ۲۰ درصد دیگر را مجاز است حفظ کند و زمانی که میزان شناوری آن پایین آمد، دوباره دولت می‌تواند از طریق سازمان توسعه آن مورد را سرمایه گذاری کند.

باید توجه کرد که دولت دیگر سهام حداکثری ندارد. هرچه سهام باقی مانده از همین شرکت‌های پتروشیمی و پالایشگاه و... است. این شرکت‌ها جزو همان ۲۰ درصد است، ولی تفسیر این است که دولت می‌تواند آن‌ها را واگذار کند. البته برخی هم معتقد هستند دولت نمی‌تواند. این موضوع از معاونت حقوقی استعلام شده است و این معاونت باید پاسخ دهد.

باید به این نکته توجه شود که دولت منابع دیگری برای تخصیص به سهام عدالت ندارد. کل ارزش بازار پرتفوی سهام دولت در تابلوی بورس حدودا ۱۸۶ هزار میلیارد تومان است که حدود ۸۶ هزار میلیارد تومان یعنی نزدیک ۴۰ تا ۴۵ درصد آن وثیقه وام‌هایی است که از سال ۱۳۷۹ به بعد اخذ شده است و امکان واگذاری آن‌ها از هیچ طریقی وجود ندارد. در نهایت هر زمانی معاونت حقوقی پاسخ خود را اعلام کند، امکان تخصیص سهام به مشمولین کمیته امداد و بهزیستی امکان‌پذیر می‌شود.

تکلیف جاماندگان دیگر چه می‌شود؟

در مورد سایر افراد واجد شرایط وزارت اقتصاد و وزارت رفاه باید در یک ساز و کار علمی افراد را شناسایی کنند. در حال حاضر سازوکاری به غیر از پایگاه رفاه ایرانیان وجود ندارد و معاونت مربوطه در وزارت رفاه لیست افرادی که در شش دهکی درآمدی هستند و سهام عدالت ندارند را مشخص کرده است اما تعداد نهایی نیست. زمانی هم که تعداد مشخص شود، باید برای منابع از سوی دولت و مجلس آن تدبیری اندیشیده شود.