چه کسانی مشمول دریافت بیمه بیکاری می‌شوند؟ | شرایط دریافت حقوق بیمه بیکاری چیست؟

پایگاه خبری تحلیلی بازار بورس:

 مهدی شکوری با اعلام این خبر اضافه کرد: این خدمت در عین حال یکی از پر تکرارترین موضوعات مورد پرسش است.

به گفته او از نظر قانون بیمه بیکاری، فرد بیکار کسی است که تحت تاثیر برخی عوامل خارج از اراده خود، بیکار شده است. وی تشخیص ارادی یا غیر ارادی بودن بیکاریِ حاصله را بر عهده کمیته‌ای متشکل از نمایندگان سازمان تامین اجتماعی، اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل اشتغال بیمه گذاشت.

شرایط دریافت حقوق بیمه بیکاری

بیکار از نظر قانون بیمه بیکاری، بیمه شده‌ای است که بدون میل و اراده بیکار شود و آماده به کار باشد. بر اساس این قانون بیمه شدگانی که به علت تغییرات ساختار اقتصادی کارگاه مربوط، به تشخیص وزارتخانه ذی ربط و تایید شورای‌عالی کار، بیکار موقت شناخته شوند و بیمه شدگانی که به علت بروز حوادث غیر مترقبه مانند سیل، زلزله، جنگ و آتش سوزی بیکار می‌شوند نیز می‌توانند از مقررات این قانون استفاده کنند.

غیر ارادی بودن بیکاری، ملاک اصلی برقراری حمایت‌های قانونی برای بیمه شدگان بیکار است. بنابراین کارگری که به میل خود، کار خود را ترک می‌کند، نمی‌تواند از این حمایت‌ها برخوردار شود.

بیمه شده‌ای که کار خود را به‌طور غیر ارادی از دست می‌دهد، برای دریافت مقرری بیمه بیکاری، باید حداکثر ظرف مدت ۳۰ روز از تاریخ بیکاری، موضوع را به واحدهای اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی اطلاع دهد و آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی خود و یا کار مشابه آن اعلام کند. مقرری بیمه بیکاری بیمه شدگان واجد شرایط از روز اول شروع بیکاری آنان محاسبه و پرداخت می‌شود.

اما یکی از سوالات مرسوم از سوی متقاضیان مقرری بیمه بیکاری این است که نحوه درخواست بیمه بیکاری چگونه است؟

در شرایطی که انعقاد مجدد قرارداد موقت صورت نگیرد و به نوعی نامه عدم نیاز صادر گردد، طبق ماده ١٨٨ قانون کار، کارفرما باید نسبت به درخواست کارگر گواهی اشتغال صادر کند. در اینصورت اگر کارگر مطالباتی از کارفرمای خود ندارد می‌تواند برای بیمه بیکاری اقدام کند.

در شرایطی که کارگر مطالباتی از کارفرما داشته باشد، میتواند مبنی بر اینکه "بدون میل و اراده، شغل خود را از دست داده است" به اداره کار شکایت کند تا طی فرآیند قانونی، علاوه بر دریافت مطالبات خود، به‌طور خودکار مشمول بیمه بیکاری شود.

کارگران با این شرایط می‌توانند از بیمه بیکاری استفاده کنند

عظیم مظفری (وکیل و مشاوره حقوقی در امور کار و تامین اجتماعی) در رابطه با بحث نسبت دستمزد و احتمال بیکاری اظهار کرد: باتوجه به ماده ۴۱ قانون کار و بحث تناسب تورم و سبد معیشت کارگران با حداقل دستمزد، به‌نظر می‌رسد که تنها در امسال تا حدی متناسب با این ماده قانونی عمل شد. هرچند ممکن است در بخش اصناف و همچنین در واحدهای بسیار کوچک پرداخت این میزان مزد دشوارتر باشد و توان پرداخت کمتر به کاهش نیروی انسانی منتهی شود.

تعدیل نیرو چه تبعاتی برای کارفرما دارد؟

وی در پاسخ به سوالی در این رابطه که «تعدیل نیرو در اثر مشکلات اقتصادی چه تبعاتی برای کارفرما دارد؟» گفت: کار توسط کارگر انجام می‌شود و تعدیل و اخراج نیروی کار ابتدا خود واحد اقتصادی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. البته بحث ما در ارتباط با کارگران دارای قرارداد است یا کارگرانی که از قرارداد موقت‌شان باقی مانده باشد. اما به هرحال گفته می‌شود که اگر اخراج منتهی به طرح دعوی در مراجع قانونی حل اختلاف و ادارات کار شود، باید فرآیند حقوقی طی شده و درصورت وجود مطالبات باقی‌مانده کلیه حقوق از کارفرما اخذ می‌شود.

مظفری با بیان اینکه «بیمه بیکاری نیز فرآیند خاص خود را دارد» اضافه کرد: اگر کسی در چهارچوب قرارداد فعالیت کرده و یکسال سابقه کار داشته باشد، در صورت اخراج از طرف کارفرما می‌تواند از مزایای بیمه بیکاری استفاده کند. البته بیمه بیکاری مصداق مجازات و جریمه کارفرما نیست اما به هر ترتیب این جزء حقوقی است که در صورت اخراج و تعدیل نیرو متعلق به کارگر است.

حقوق بیمه بیکاری برای کارگران

این مشاور حقوقی حوزه تامین اجتماعی با اشاره به حقوق بیمه بیکاری برای کارگران گفت: بیمه بیکاری برای کارگران دارای شرایط در صورت تجرد ۳۶ماه و در صورت تاهل ۵۰ماه است. این حق قانونی هر کارگر است و می‌تواند از آن استفاده کند و پرداخت آن مانع از ایجاد تبعات بعدی برای کارفرما خواهد شد و این جدا از بحث عیدی و سنوات و حقوق است که درصورت‌عدم پرداخت، جریمه‌هایی نیز بر گردن کارفرما می‌گذارد و ربطی به بحث جریمه ندارد. این بیمه بیکاری به کارگری تعلق می‌گیرد که اخراج و تعدیلش خارج میل و اراده و عملش باشد و نه خود آن را خواسته و نه به صورت اثباتی اقدامی از او از نظر انضباطی سر زده باشد.

این وکیل کارگری ضمن تاکید بر اینکه «علت اخراج و تعدیل نیرو و برخورداری از حقوق درباره یک کارگر به تشخیص کارشناسان شوراهای حل اختلاف و اداره کار است» تصریح کرد: در صورت داشتن شرایط دریافت بیمه بیکاری، بخش عمده‌ای این دریافتی از سوی تامین اجتماعی است ولی معمولا احتمال اینکه در کنار بیمه بیکاری کارگران مطالبات معوق و مزایای پرداخت نشده داشته باشند، در اغلب موارد زیاد است و بهتر است کارفرما خود را وارد این فرآیند حقوقی و قانونی نکند؛ زیرا این شامل کلیه سنوات، مرخصی‌ها و معوقات و فوق العاده‌ها و ضرایب حقوقی می‌شود و تنها محدود به بیمه بیکاری که کارفرما در آن نقش پرداختی خاصی ندارد، نخواهد بود.

منبع: ایلنا