قیمت برنج مصوب اعلام شد | امروز 4 فروردین 1401

حسن حنان عضو هیأت مدیره، قائم مقام مدیرعامل و معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی حاکی در نامه‌ای در ٢٣ بهمن ١۴٠٠ از افزایش رسمی قیمت برنج‌های وارداتی توسط دولت و در اجرای دستور وزیر جهاد کشاورزی خبر داده است.

در متن این نامه با موضوع نرخ فروش برنج هندی و پاکستانی که در تاریخ ۲۳ بهمن ماه ۱۴۰۰ منتشرشده، آمده است: حسب تصمیمات متخذه در جلسه قرارگاه امنیت غذایی و در اجرای دستور مقام عالی وزارت نرخ فروش اقلام برنج هندی ۱۱۲۱ و پاکستانی ذخایر راهبردی به شرح ذیل اصلاح و از تاریخ ۱۴ بهمن ماه ۱۴۰۰ اجرایی شده است.

بر اساس این نامه شرکت بازرگانی دولتی ایران قیمت مصرف کننده برنج هندی ۱۱۲۱ را به کیلویی ۲۴۰ هزار ریال و قیمت برنج پاکستانی را به ۲۵۰ هزار ریال افزایش داده است. پیش از قیمت برنج هندی ١٨ هزار و ۵٠٠ تومان و قیمت برنج پاکستانی ٢٠ هزار و ۵٠٠ تومان بود.

میانگین شاخص قیمت شکر فائو ظرف سال 2021  برابر 109.3 واحد بود که 29.8 واحد معادل 37.5 درصد نسبت به سال 2020 افزایش داشت و بالاترین میزان از سال 2016 بود. البته این روند رو به رشد در ماه دسامبر ادامه نیافت. شاخص قیمت شکر فائو در ماه دسامبر به 116.4 واحد رسید که 3.8 واحد برابر 3.1 واحد درصد نسبت به میزان آن در ماه نوامبر کاهش داشت و به پایین‌ترین سطح در 5 ماه گذشته رسید. نگرانی نسبت به اوج‌گیری شیوع کرونا باعث شد تا تقاضای جهانی برای شکر کاهشی شود؛ تضعیف ارزش پول برزیل درمقابل دلار آمریکا و عقبگرد قیمتی اتانول نیز از این افت نرخ حمایت کرد.

تازه‌ترین گزارش مرکز آمار نشان می دهد که متوسط قیمت هر کیلو برنج ایرانی درجه یک در آذرماه امسال ۵۱ هزار و ۶۸۰ هزار تومان بوده است و این در حالی است که این کالا در آبان ماه دو هزار تومان ارزان‌تر بود. هر کیلو برنج ایرانی درجه یک در آبان ماه ۱۴۰۰ در حدود ۴۹ هزار و ۵۷۲ تومان قیمت داشت. تفاوت این اعداد و ارقام نشان می دهد که برنج در آذرماه نسبت به آبان ماه ۴.۳ درصد گران شد.

اما نکته دیگر گزارش مرکز آمار، گرانی ۵۵.۳ درصدی برنج درجه یک ایرانی در یک سال گذشته است. در آذرماه سال ۱۳۹۹ متوسط قیمت هر کیلو برنج ایرانی درجه ۳۳ هزار و ۲۶۸ تومان بود.

بنا به گزارش مرکز آمار، برنج خارجی درجه یک نیز در آذرماه امسال نسبت به آبان ماه ۳ درصد گران شده است. متوسط قیمت هر کیلو برنج خارجی درجه یک در آذرماه ۲۷ هزار و ۹۴۱ تومان بوده و این در حالی است که در آبان ماه امسال ۲۷ هزار و ۱۱۷ تومان قیمت داشته است.

هر کیلو برنج خارجی در یک سال گذشته نیز ۱۹ درصد گران شده است. در آذر سال گذشته متوسط قیمت هر کیلو برنج خارجی درجه یک ۲۳ هزار و ۴۷۹ تومان بود.

انبارها پر، سفره‌ها خالی

شالی کوبی‌ها پر از کیسه‌های سفید برنج است، کیسه‌هایی که ردیف روی هم انباشته شده اند و هر چه بالاتر می‌روی خاک نشسته بر کیسه‌ها هم بیشتر.

اکبری عضو هیات مدیره انجمن برنج کشور می‌گوید: برنج به فراوانی در انبارها و شالکیوبی‌ها موجود است، همه تبدیل شده و آماده برای فروش اما برنج این روزها کمتر خریدار دارد.

گذری به دوران کرونا و فصل کشت می‌زند و می‌گوید: خشکسالی و کم آبی سبب کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی تولید برنج شد، اما به خاطر شیوع کرونا و برگزار نشدن مراسم‌های عروسی و بسته بودن رستوران‌ها مصرف برنج هم ۲۰ تا ۲۵ درصد کمتر شده است.

راجع به علت گرانی برنج می‌پرسم می‌گوید: جدای از افزایش هزینه‌های کشت برنج، شالیکوبی داران هم متحمل هزینه‌های چند برابری شده اند از افزایش چند برابری بهای قطعات گرفته تا افزایش دستمزد کارگران و ما پارسال برای تبدیل هر کیسه ۵۰ هزار تومان می‌گرفتیم و امسال ۷۰ هزار تومان.

عضو هیات مدیره انجمن برنج کشور گفت: شالیکوبی داران عموما به صورت کارمزدی کار می‌کنند و کیسه‌های برنج موجود در شالی کوبی‌ها مربوط به تعداد زیادی از کشاورزان است که باید فروخته شود تا کارمزد شالی‌کوبی‌ها هم پرداخت شود، اما تجار برنج را به بهانه گرانی نمی‌خرند.

اکبری در خصوص تفاوت قیمت برنج در شمال با تهران نیز گفت: کسانی روی قیمت‌ها تاثیر می‌گذارند که به میزان زیادی برنج را در انبارها ذخیره کرده اند و وقتی قیمت برنج در مازندران ۴۵ هزار تومان و در تهران تا ۷۰ هزار تومان است دستگاه‌های نظارتی باید ورود و با متخلفان برخورد کنند.

تشکیل یک زنجیره برای کاهش قیمت برنج

ابراهیم قربان نژاد مدیر توسعه بازرگانی جهاد کشاورزی مازندران افزایش هزینه‌های تولید را دلیل افزایش قیمت برنج می‌داند و می‌گوید: هزینه تولید یک کیلوگرم برنج پارسال در کشت و برداشت مکانیزه ۱۸ هزار تومان و در کشت سنتی ۲۱ هزار و ۵۰۰ تومان بود و این میزان امسال به ۳۶ تا ۳۹ هزار تومان رسیده است.‌

می‌گوید: افزایش ۸۰ درصدی قیمت تولید برنج، افزایش قیمت نهایی این محصول را بدنبال داشته است.

قربان نژاد در خصوص آخرین وضعیت بازار هم گفت: برنج‌های پرمحصول خریدار کمی دارند و طارم محلی هم با رشد قیمتی بالا اکنون روی ۴۵ تا ۴۷ هزار تومان متوقف شده است.

مدیر توسعه بازرگانی جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه ما متولی تولید برنج هستیم و واردات برنج راهکاری برای کاهش قیمت برنج داخلی از سوی دولت است، گفت: بخشی از این برنج‌های وارداتی برای تنظیم بازار به استان‌ها ارسال شده است.

گفت: ۵۰۰ تن برنج وارداتی بین مصرف کنندگان مازندرانی توزیع شده است و ۵۰۰ تن نیز در انبار موجود است تا اگر نیاز شد در بازار توزیع شود.

او واردات برنج خارجی و توزیع آن در بازار را راهکاری موقتی برای تعادل قیمت می‌داند و می‌گوید: افزایش سطح زیر کشت ارقام پرمحصول برنج، حمایت از کشاورزان برای کاهش هزینه‌های تولید، تشویق مردم به مصرف برنج‌های پرمحصول، حذف واسطه‌ها، عرضه برنج از طریق بورس و ورود جدی‌تر دولت برای ساماندهی بازار برنج می‌تواند بازار را از برنج‌های وارداتی بی نیاز و قیمت را هم متعادل کند.

امیررضا نقش درباره افزایش افسارگسیخته قیمت کالاها در بازار، اظهار کرد: در حال حاضر کنترل ستاد تنظیم بازار بر روی هفت قلم کالای اساسی همچون مرغ، تخم مرغ، برنج، شکر و ... که ارز یارانه‌ای دریافت می‌کنند، شدید است و هیچ گونه افزایش قیمتی نداریم.

وی درباره افزایش قیمت روزانه برنج ایرانی، توضیح داد: دلیل نوسانات قیمتی برنج ایرانی، کمبود این محصول در بازار است که برای کنترل قیمت آن در بازار دستگاه های نظارتی را ملزم بر نظارت بیشتر کرده‌ایم.

معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری اصفهان از تزریق برنج وارداتی به بازار برای کمک به قشر کم برخوردار خبر داد و گفت: طبیعتا تزریق برنج وارداتی با قیمت مناسب به بازار، موجب تنظیم قیمت برنج داخلی می‌شود.

وی درباره انتقاد از افزایش قیمت برنج ایرانی از ۳۴ به ۶۰ هزار تومان، اظهار کرد: دستگاه‌های نظارتی همچون سازمان صمت و جهاد کشاورزی باید نظارت تشدیدتری بر بازار داشته باشند و در جلسه این هفته افزایش شدید قیمت برنج داخلی را در دستور کار ستاد تنظیم بازار استان قرار داده ایم، تا در این باره چاره اندیشی شود.

نقش افزود: در سایر اقلام و کالاهای اساسی شاهد ثبات نسبتا مناسبی هستیم و در تلاشیم دستگاه‌های نظارتی به بازار ورود کنند، البته آن بخش از بازار که عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت ها در بازار است، دیگر نیازی به دخالت سیستم های دولتی نیست.

وی گفت: ماه گذشته در بحث جلوگیری از افزایش قیمت میوه در بازار اقدامات پیشگیرانه انجام داده ایم و خوشبختانه مشکل خاصی در این اقلام نداریم.

معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری اصفهان با تایید شرایط سخت خرید کالاهای اساسی و کاهش شدید قدرت خرید مردم، تاکید کرد: اگرچه برخی از اقلام و کالاهای اساسی تولید داخل است، اما افزایش نرخ ارز تاثیر غیرمستقیم بر اقلام داخلی می گذارد و راهکار این است که سیستم‌های نظارتی قوی شود و در نظر داریم با نظارت بیشتر اجازه سوداگری در بازار را ندهیم.

وی با تاکید بر ضرورت تقویت نظارت بر بازار، اظهار کرد: باید دستگاه‌های ناظر در استان به موضوع نوسان شدید قیمت‌ها در بازار ورود کنند و اجازه ندهند حباب قیمت ها در بازار شکل گیرد.

نقش در پاسخ به اینکه آیا تا پایان امسال قیمت ها در بازار به ثبات می رسد یا خیر، اظهار کرد: ستاد تنظیم بازار استان در تلاش برای کنترل بازارها است تا بیش از این به قشر آسیب پذیر جامعه فشار وارد نشود، اما برخی افزایش قیمت ها از دست استان‌ها خارج است.

 قیمت هر کیلو برنج هندی در بنادر ۲۶ هزار تومان و برنج پاکستانی ۲۵ هزار تومان است.

طی ماه‌های اخیر افزایش قیمت برنج به اوج خود رسید که این موضوع نگرانی‌هایی در ارتباط با حذف این محصول از سبد غذایی خانوار به همراه داشت، چرا که بسیاری از آحاد جامعه توان خرید برنج ایرانی با نرخ بالای ۵۰ هزار تومان را ندارند.

ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی کاهش ۲۰ درصدی تولید ناشی از خشکسالی را علت اصلی افزایش قیمت می‌داند و اذعان می‌کند زمانی که محصولی کمتر تولید شود، قیمت آن طبیعتا در بازار افزایش می‌یابد که در نظر داریم با توزیع هوشمند اقلام اساسی همچون برنج، روغن و شکر واسطه‌ها را کم کنیم.

گرچه در دوره ممنوعیت، واردکنندگان برنج بر کاهش دوره ممنوعیت اصرار داشتند و در این خصوص نامه نگاری‌های متعددی به مقامات دولتی زدند، اما وزارت جهاد در راستای حمایت از تولید داخل موافقت نکرد و در نهایت با رفع دوره ممنوعیت، ثبت سفارش‌ها آغاز شد، هر چند طی ۴ ماه دوره ممنوعیت، بازرگانی دولتی با توزیع ذخایر راهبردی در صدد کنترل بازار بود، اما بنابر گفته واردکنندگان توزیع ۱۰۰ هزار تن برنج تنها جوابگوی یک ماه نیاز کشور هم نیست، لذا کمبود عرضه برنج ایرانی و خارجی منجر به التهابات قیمت در بازار شده است که برای سال آینده باید تدابیری اتخاذ شود تا دوره ممنوعیت ایجاد نشود.

بررسی‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که قیمت هر کیلو برنج ایرانی از ۴۶ تا ۶۰ هزار تومان، برنج هندی ۲۳ تا ۲۶ هزار تومان و برنج پاکستانی ۲۷ تا ۳۲ هزار تومان است که با قیمت‌های اعلامی از سوی مسئولان تفاوت زیادی دارد که انتظار می‌رود، توزیع هوشمند و کوتاه کردن دست واسطه‌ها و دلالان بتواند به کاهش و کنترل قیمت به منظور ایجاد تعادل در بازار کمک کند.

حال به سراغ مسئولان ذی ربط می‌رویم تا از آخرین جزئیات ثبت سفارش برنج و تاثیر رفع دوره ممنوعیت بر بازار و دلایل اختلاف چشمگیر قیمت برنج در تهران با استان‌های شمالی با خبر شویم:

ثبت سفارش ۴۶۰ هزار تن برنج

حسن عباسی معروفان سرپرست دفتر خدمات بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: با پایان ممنوعیت فصلی، واردات برنج از اول آذر آغاز شده است.

او گفت: علی رغم آنکه واردکنندگان در طول دوران ممنوعیت به آزادسازی واردات فشار آوردند، اما در راستای حمایت از تولید داخل همچنان قانون اجرا شد.

عباسی معروفان ادامه داد: با توجه به ممنوعیت واردات برنج توسط بخش خصوصی طی ۴ ماه، بازرگانی دولتی اقدام به بیش از ۱۰۰ هزار تن برنج کرد که بنابر مصوبه‌ای قرار است به ۱۵۰ هزار تن برسد تا برنج گران نشود.

سرپرست دفتر خدمات بازرگانی وزارت جهاد درباره آخرین وضعیت واردات گفت: بنابر آمار بالای ۶۵۰ هزار تن برنج وارد کشور شده که با احتساب تولید داخل ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تن دیگر وارد شود که ۴۶۰ هزار تن ثبت سفارش صورت گرفته است.

او ادامه داد: گرچه واردکنندگان اذعان می‌کنند که به سبب گرانی برنج ایرانی، تقاضا برای خرید برنج خارجی افزایش می‌یابد یا به عبارت دیگر تقاضا به سمت برنج خارجی سوق پیدا می‌کند، اما در حقیقت خریداران برنج داخلی و برنج خارجی با یکدیگر متفاوت اند.

به گفته عباسی معروفان، با وجود آنکه مصرف کنندگان برنج خارجی قدرت خرید برنج داخلی را ندارند، بنابراین بازار برنج این ۲ نوع محصول از یکدیگر متفاوت است و تمایل به واردات بیشتر از سوی واردکنندگان موجب شده تا تولید روی دست تولیدکننده بماند.

این مقام مسئول گفت: بازرگانی دولت مسئولیت دارد تا در مواقعی که بازار از تعادل خارج می‌شود، با ورود به بازار و عرضه محصول از التهاب بازار جلوگیری کند. کما اینکه هم اکنون هر کیلو برنج هندی ۱۱۲۱ با نرخ ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان بدست مصرف کننده می‌رسد، در حالی که اگر بازرگانی دولتی نباشد، بخش خصوصی حاضر به عرضه کمتر از ۲۵ هزار تا ۲۶ هزار تومان نیست.

سرپرست دفتر خدمات بازرگانی ادامه داد: ابزار دولت برای تنظیم بازار بازرگانی دولتی است تا در مواقعی که بازار از مسیر خارج می‌شود، با اشباع بازار قیمت کنترل شود.

قیمت جهانی برنج هندی افزایش یافت

مسیح کشاورز دبیر انجمن واردکنندگان برنج در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: با توجه به رفع دوره ممنوعیت، ثبت سفارش‌ها در حال انجام است که تنها به دلیل اختلاف بر سر افزایش قیمت جهانی با هند این احتمال وجود دارد که محموله‌های هند وارد نشود.

او گفت: در حال حاضر قیمت برنج پاکستانی در مقایسه با هند مناسب‌تر است که با این وجود ممکن است زودتر در بازار عرضه شود.

کشاورز ادامه داد: برنج‌های رسوبی مانده در بنادر در حال ترخیص و ورود به بازار است.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج گفت: بنابر آمار اعلامی سازمان قیمت، قیمت برنج خارجی نسبت به هفته قبل ۷ درصد کاهش و برنج ایرانی بدون نوسان بوده است که این امر نشان می‌دهد که آزادسازی ممنوعیت و واردات به تنظیم بازار کمک می‌کند.

او ادامه داد: با اتخاذ برخی تدابیر باید کاری کنیم که ممنوعیت ایجاد نشود که بازار دچار گرانی شود. کما اینکه اگر در مهرماه ممنوعیت واردات برداشته می‌شد، شاهد افزایش قیمت برنج ایرانی و خارجی در بازار نبودیم.

کشاورز متوسط نیاز ماهیانه برنج خارجی را ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار تن اعلام کرد و گفت: با واردات ماهیانه این میزان برنج در شب عید کسری نخواهیم داشت.

این مقام مسئول گفت: ۸۵ هزار تن برنج مانده در گمرکان ترخیص و در حال توزیع به بازار است.

او قیمت هر کیلو برنج هندی در بنادر را ۲۶ هزار تومان و برنج پاکستانی را ۲۵ هزار تومان اعلام کرد و گفت: با احتساب حداکثر ۳ درصد سود به بنکدار و ۱۲ درصد در خرده فروشی‌ها باید عرضه شود، این درحالی است که قیمت برنج پاکستانی به بالای ۳۰ هزار تومان رسیده بود که دیگر شاهد آن قیمت نخواهیم بود.

به گفته کشاورز، هم اکنون افزایش قیمت جهانی تنها نگرانی پیش روی واردکنندگان است که با رفع آن مشکلی نداریم.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج درباره آینده بازار برنج خارجی گفت: با توجه به روند افزایشی قیمت‌های جهانی برآورد دقیقی از شرایط بازار نمی‌توان داشت، اما با کنترل قیمت جهانی، نرخ برنج و شرایط بازار به قبل از دوره ممنوعیت باز می‌گردد.

بازار برنج ایرانی به ثبات رسید

علی اکبریان عضو هیئت مدیره انجمن برنج در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: بنابر آمار ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن برنج تولید شد که با احتساب سرانه مصرف ۳۶ کیلو، ۷۰۰ هزار تن کسری نیاز کشور باید از طریق واردات تامین شود.

او گفت: انجمن واردکنندگان سرانه مصرف را ۴۰ تا ۴۲ کیلو و تولید کمتر از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن اعلام می‌کنند که با این وجود حالت ۲گانگی به وجود آمده است که بهترین راه حل استنباط به آمار وزارت جهاد کشاورزی است.

اکبریان ادامه داد: گرچه انجمن شالیکوبان خبر از کاهش ۴۰ درصدی تولید داده است، اما اعلام آمار ضد و نقیض تولید و سرانه مصرف، ضربه مهلکی به تولید وارد می‌کند.